Komisja Europejska opublikowała w 2013 r. zalecenie dotyczące stosowania wspólnych metod pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej (Zalecenie KE z dnia 9 kwietnia 2013 r.^[1]). Efektem było podjęcie inicjatywy mającej stworzyć jednolity europejski rynek dla produktów ekologicznych (KOM(2013) 196 z 9 kwietnia 2013 r.^[2]). Motywacją do podjęcia działań na rzecz sformułowania wspólnych metod pomiaru efektywności środowiskowej był brak szeroko akceptowanej i poprawnej naukowo definicji ekologicznych produktów oraz przedsiębiorstw, co KE uznała za przyczynę ich niskiego udziału na rynku. Produkty ekologiczne cechują się niższym negatywnym oddziaływaniem na środowisko w cyklu ich życia, w porównaniu do produktów należących do tej samej kategorii produktowej. Podobnie jest w przypadku przedsiębiorstw ekologicznych, działających prośrodowiskowo, które poprzez uwzględnienie perspektywy cyklu życia wytwarzanych produktów poprawiły swą efektywność środowiskową. Podstawą sprawnego funkcjonowania rynku produktów i przedsiębiorstw ekologicznych jest ujednolicenie metodyki kwantyfikowania, weryfikowania oraz informowania o efektywności środowiskowej. Duża ilość istniejących systemów etykietowania środowiskowego oraz związanych z nimi kryteriów środowiskowych powoduje dezoriantację konsumentów. Należy też zaznaczyć, że aspekty środowiskowe są trudniejsze do zrozumienia dla przeciętnego konsumenta, niż informacje o użytkowych atrybutach produktu (np. składu, wartości odżywczych, daty ważności, energochłonności, wodochłonności).

Efektywność środowiskowa, zgodnie z metodyką śladów środowiskowych, to potencjalne oddziaływanie na środowisko określone dla całego cyklu produktu w ujęciu wieloaspektowym, tzn. obejmującym różne problemy (tzw. kategorie wpływu) np. globalne ocieplenie, zakwaszenie, tworzenie smogu fotochemicznego, eutrofizację wód.

Na zlecenie KE od 1 listopada 2013 r. realizowana jest faza pilotażowa projektu dotyczącego stosowania wspólnych metod pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji, która ma na celu opracowanie dokumentów przewodnich. Będą one zawierały dla każdej kategorii produktowej lub organizacyjnej zbiór wytycznych (Category Rules) dotyczących obliczania, weryfikowania i informowania o efektywności środowiskowej czyli tzw. śladów środowiskowych produktów (Product Environmental Footprint – PEF) i organizacji (Organisation Environmental Footprint – OEF). W Zaleceniu Komisji z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie stosowania wspólnych metod pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej stwierdza się, że „(…) Ostatecznym celem inicjatywy jest przezwyciężenie rozdrobnienia rynku wewnętrznego w odniesieniu do różnych dostępnych metod pomiaru efektywności środowiskowej. Komisja uważa, że zanim zostanie nałożony obowiązek ich stosowania, konieczne jest dalsze ulepszenie tych metod w celu zminimalizowania obciążeń administracyjnych. Podobnie jak w przypadku każdej nowej metody należy liczyć się z koniecznością poniesienia kosztów początkowych. Komisja zaleca zatem, aby przedsiębiorstwa, które zdecydują się na stosowanie tej metodyki na zasadzie dobrowolności, przeprowadziły najpierw staranną ocenę wpływu na swoją konkurencyjność i podobnie państwa członkowskie stosujące tę metodykę powinny ocenić koszty i korzyści dla MŚP (pkt. 11, 2013/179/UE). Ślady środowiskowe produktów i organizacji bazują w większości na metodyce środowiskowej oceny cyklu życia (Life Cycle Assessment, LCA) i wytycznych grupy norm serii ISO 14040x.

[1] Zalecenie Komisji z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie stosowania wspólnych metod pomiaru efektywności środowiskowej w cyklu życia produktów i organizacji oraz informowania o niej, 2013/179/UE, Dziennik Urzędowy UE L 124/1

[2] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady Tworzenie jednolitego rynku dla produktów ekologicznych Poprawa sposobu informowania o efektywności środowiskowej produktów i organizacji, KOM 196/2013

Strona Komisji Europejskiej dotycząca śladu środowiskowego produktów i organizacji	Strona Ministerstwa Rozwoju dotycząca śladu środowiskowego produktów i organizacji